Naczelny Sąd Administracyjny wydał dwa wyroki w sprawie zmian zezwoleń na prowadzenie apteki

24 lutego 2022 roku Naczelny Sąd Administracyjny wydał dwa wyroki w sprawie zmian zezwoleń na prowadzenie apteki, na gruncie ustawy nowelizującej Prawo farmaceutyczne w roku 2017.

Przypomnijmy, że ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne (popularnie nazywana „Apteką dla aptekarza”) zaostrzyła wymagania dla prowadzenia aptek ogólnodostępnych, w szczególności wprowadziła wymóg posiadania prawa do wykonywania zawodu farmaceuty przez właściciela apteki lub wszystkich wspólników spółki jawnej/partnerskiej występującej o zezwolenie na prowadzenie apteki.

Rozbieżność co do możliwości dokonywania zmian podmiotowych w zakresie właścicielskim, która pojawiła się wśród przedsiębiorców niebędących farmaceutami, a posiadających zezwolenia na prowadzenie aptek wydanych przed nowelizacją sprawiła, że głos zabrał NSA i wydał istotne wyroki.

Sprawy te były tożsame rodzajowo i dotyczyły właśnie zmian właścicielskich. Zezwolenia na prowadzenie aptek wydane zostały przed nowelizacją na rzecz spółek jawnych. Już po wejściu w życie Apteki dla aptekarza do spółek tych dołączył wspólnik, który nie był farmaceutą.

Podmioty wystąpiły o zmianę zezwoleń, ale zarówno WIF, jak i GIF odmówili dokonania zmian. W uzasadnieniu podano, że w aktualnym stanie prawnym do uzyskania zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej konieczne jest, aby ubiegający się o nie podmiot spełniał wymogi określone w art. 99 ust. 4 Prawa farmaceutycznego, czyli posiadał zezwolenie na prowadzenie apteki.

WSA podtrzymał stanowisko organów administracji.

Odmienne zdanie zaprezentował NSA, który przychylił się do argumentacji przedsiębiorców i jednoznacznie stwierdził, że wymogi wprowadzone przez Aptekę dla aptekarza nie mają zastosowania do zezwoleń wydanych przed wejściem w życie tej nowelizacji.

NSA podkreślił, że zgodnie z uzasadnieniem nowelizacji celem, który przyświecał zmianom przepisów było „wstrzymanie otwierania nowych aptek na dotychczasowych zasadach, a nie uniemożliwienie lub utrudnianie funkcjonowania aptek działających w oparciu o „stare” zezwolenia”.

Komentarz apl. radc. Anny Szauer: Orzeczenia NSA są precedensowe i mają przełomowe znaczenie dla funkcjonowania rynku aptecznego w naszym kraju. Wydaje się, że tak jednoznaczne stanowisko NSA istotnie wpłynie na dotychczasową praktykę postępowania Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej. A przedsiębiorcom da zielone światło na kontynuowanie transakcji w kontekście zmian właścicielskich.

• Orzecznictwo: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 lutego 2022 r., sygn. akt II GSK 384/20 oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 lutego 2022 r. sygn. akt II GSK 477/20.

• Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne – Dz.U. z 2017 r. poz. 1015.